Trauma z definicji jest trudna do zniesienia i do tolerowania. Większość ofiar traumy czuje się przytłoczona, kiedy wraca do traumatycznych wydarzeń. Dlatego stara się od nich odciąć i zostawić je za sobą, bo są to doświadczenia sprawiające im ból. Pragną więc wyrzucić je ze swojego umysłu i zachowywać się jakby się nic nie stało i żyć dalej. Jednak ma to swoją cenę, ukrytą cenę, kosztuje to niesamowicie dużo energii psychicznej z jednej strony zmaganie się z życiem a z drugiej życie ze świadomością przemocy, cierpienia i terroru. Dodatkowo towarzyszy temu często negatywna ocena i wewnętrzny wstyd, bo doświadczyły w odniesieniu do siebie totalnej bezradności i bezsilności. (Van der Kolk) Ofiary traumy często mają względem siebie niewypowiedziane oczekiwanie, że powinny sobie z nią poradzić, a doświadczenie traumy jest jednocześnie doświadczeniem przegranej. Tym, którym się udało znaleźć rozwiązanie, drogę ucieczki, czuły, że sobie poradziły najczęściej jej nie doświadczają.
Racjonalny umysł stara się odsunąć traumę na bok, jednak podkorowe ośrodki mózgu, które tak naprawdę decydują o naszych traumatycznych reakcjach, nie są tak skore do zapominania i zaprzeczania. Długo po samym traumatycznym zdarzeniu przy najmniejszych oznakach zagrożenia lub często nawet bez tych oznak może się uruchamiać silna reakcja lękowa. Dodatkowo jeszcze, z racji tego, iż to wszystko zachodzi na poziomie totalnie nieświadomym, ocalały z traumy nie kojarzy swojej obecnej reakcji lękowej z tym co się wydarzyło w jego przeszłości. Staje się to dla niego czymś trudnym do zniesienia ze względu na jego trudności w regulacji afektu. Ponadto doświadcza silnej reakcji lękowej bez kontekstu, tzn. jego racjonalny umysł nie widzi przyczyny dla tak silnych emocji, nie może też na nie wpłynąć, niewiele pomaga uspakajanie siebie.
Wiemy z badań nad traumą, że powoduje ona rzeczywiste zmiany w fizjologii, włączając w to rozkalibrowanie w mózgu systemu reakcji na zagrożenie, zwiększenie produkcji poziomu hormonów stresu, zmiany w systemie, który filtruje informacje istotne od nieistotnych. Wiemy teraz, że trauma narusza obszary w mózgu, które komunikują fizyczne , ucieleśnione odczucie bycia żywym. Te zmiany wyjaśniają, dlaczego straumatyzowani stają się nadwrażliwi na poszukiwanie i wyczuwanie zagrożenia, jednak dzieje się to kosztem spontanicznego zaangażowania się w ich codzienne życie. (B. van der Kolk) W pewnym sensie w wyniku traumy obumiera ich część siebie, np. żywotność, spontaniczność, otwartość, kreatywność, na całe szczęście nasz mózg posiada niesamowite zdolności adaptacyjne, więc jest to proces odwracalny. To również pomaga nam zrozumieć dlaczego straumatyzowane jednostki tak często powtarzają te same problemy i mają trudności w uczeniu się z doświadczenia. To wszystko nie dzieje się dlatego że brakuje im siły charakteru, że są moralnie słabi, lecz spowodowane to jest rzeczywistymi zmianami w mózgu. (Van der Kolk)
Fragment artykułu, który ukazał się w TUiW
